Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 5
Benjamin Oliver Foster, Ph.D., Ed.

38. ibi tribuni militum non loco, castris ante capto, non praemunito vallo quo receptus esset, -non deorum saltem, si non hominum memores, nec auspicato nec litato, instruunt aciem diductam in cornua, ne circumveniri multitudine hostium possent; [2] nec tamen aequari frontes poterant cum extenuando infirmam et vix cohaerentem mediam aciem haberent. paulum erat ab dextera editi loci, quem subsidiariis' repleri placuit; eaque res ut initium pavoris ac fugae, sic una salus fugientibus fuit. [3] nam Brennus regulus Gallorum in paucitate hostium artem maxime timens, ratus ad id captum superiorem locum ut ubi Galli cum acie legionum recta fronte concucurrissent subsidia in aversos transversosque impetum darent, [4?] ad subsidiarios signa convertit, si eos [p. 130] loco depulisset haud dubius facilem in aequo campi¹ tantum superanti multitudini victoriam fore; adeo non fortuna modo sed ratio etiam cum barbaris stabat. [5] in altera acie nihil simile Romanis, non apud duces, non apud milites erat. pavor fugaque occupaverat animos et tanta omnium² oblivio ut multo maior pars Veios in hostium urbem, cum Tiberis arceret, quam recto itinere Romam ad coniuges ac liberos fugerent. [6] parumper subsidiarios tutatus est locus; in reliqua acie simul est clamor proximis ab latere, ultimis ab tergo auditus, ignotum hostem prius paene quam viderent, non modo non temptato certamine sed ne clamore quidem reddito, integri intactique fugerunt; [7] nec ulla caedes pugnantium fuit; terga caesa suomet ipsorum certamine in turba impedientium fugam. [8] circa ripam Tiberis, quo armis abiectis totum sinistrum cornu defugit, magna strages facta est, multosque imperitos nandi aut invalidos, graves loricis aliisque tegminibus, hausere gurgites; [9] maxima tamen pars incolumis Veios perfugit, unde non modo praesidii quicquam sed ne nuntius quidem cladis Romam est missus. [10] ab dextro cornu, quod procul a flumine et magis sub monte steterat, Romam omnes petiere et ne clausis quidem portis urbis in arcem confugerunt.

[p. 132]