Hide browse bar
Your current position in the text is marked in blue. Click anywhere in the
line to jump to another position:
Search the Perseus Catalog for:
Table of Contents:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
45. P.
Sulpicio Saverrione1 P.
Sempronio Sopho2 consulibus Samnites,
seu finem seu dilationem belli quaerentes,
legatos de pace Romam misere.
[
2]
quibus
suppliciter agentibus responsum est,
nisi saepe bellum
parantes pacem petissent Samnites,
oratione ultro
citro habita de pace transigi potuisse;
nunc,
quando
verba vana ad id locorum fuerint,
rebus standum
esse.
[
3]
P.
Sempronium consulem cum exercitu brevi
in Samnio fore;
eum,
ad bellum pacemne inclinent
animi,
falli non posse;
comperta omnia senatui relaturum;
decedentem ex Samnio consulem legati
sequerentur.
[
4]
eo anno cum pacatum Samnium exercitus Romanus benigne praebito commeatu peragrasset,
foedus antiquum Samnitibus redditum.
[
5]
ad Aequos inde,
veteres hostes,
ceterum per
multos annos sub specie infidae pacis quietos,
versa
arma Romana,
quod incolumi Hernico nomine
[
6?]
missitaverant simul cum iis Samniti auxilia et post Hernicos
subactos universa prope gens sine dissimulatione
consilii publici ad hostes desciverat;
et postquam
[p. 346]
icto Romae cum Samnitibus foedere fetiales venerant3 res repetitum,
[
7?]
temptationem aiebant esse ut terrore incusso belli Romanos se fieri paterentur;
quod quanto opere optandum foret Hernicos docuisse,
cum quibus
licuerit suas leges Romanae civitati praeoptaverint:
[
8]
quibus legendi quid mallent copia non fuerit pro
poena necessariam civitatem fore.
ob haec volgo in
conciliis iactata populus Romanus bellum fieri Aequis
iussit;
[
9]
consulesque ambo ad novum profecti bellum
quattuor milia a castris hostium consederunt.
[
10]
Aequorum exercitus,
ut qui suo nomine permultos
annos imbelles egissent,
tumultuario similis,
sine
ducibus certis,
sine imperio,
trepidare.
[
11]
alii exeundum in aciem,
alii castra tuenda censent;
movet
plerosque vastatio futura agrorum ac deinceps cum
levibus praesidiis urbium relictarum excidia.
[
12]
itaque
postquam inter multas sententias una,
quae omissa
cura communium ad respectum suarum quemque
rerum vertit,
[
13]
est4 audita,
ut prima vigilia diversi e castris ad deportanda omnia tuendasque moenibus urbes5 abirent,
cuncti eam sententiam ingenti adsensu accepere.
[
14]
palatis hostibus per agros prima luce Romani signis prolatis in acie consistunt,
et ubi [p. 348]
nemo obvius ibat,
pleno gradu ad castra hostium6 tendunt.
[
15]
ceterum postquam ibi neque stationes pro portis nec quemquam in vallo nec fremitum consuetum castrorum animadverterunt,
insolito silentio moti metu insidiarum subsistunt.
[
16]
transgressi deinde vallum cum deserta omnia invenissent,
pergunt hostem vestigiis sequi.
sed vestigia in omnes aeque ferentia partes,
ut in dilapsis passim,
primo errorem faciebant;
[
17]
post per exploratores compertis hostium
consiliis ad singulas urbes circumferendo bello
unum et triginta oppida intra dies quinquaginta,
omnia oppugnando,
ceperunt,
quorum pleraque diruta
atque incensa,
nomenque Aequorum prope ad internecionem deletum.
[
18]
de Aequis triumphatum;
exemploque eorum clades fuit,
ut Marrucini Marsi
Paeligni Frentani7 mitterent Romam oratores pacis petendae amicitiaeque.
his populis foedus petentibus datum.