Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
36. omnes transierunt, vadentemque per
intermissa custodiis loca Decium secuti sunt.
[2]
iam
evaserant media castra, cum superscandens vigilum
strata somno corpora miles offenso scuto praebuit
sonitum; quo excitatus vigil cum proximum movisset
erectique alios concitarent, ignari cives an hostes
essent,: praesidium erumperet an consul castra
cepisset,
[3?]
Decius, quoniam non fallerent, clamorem
[p. 486]
tollere iussis militibus torpidos somno insuper pavore1 exanimat, quo praepediti nec arma impigre capere
nec obsistere nec insequi poterant.
[4]
inter trepidationem tumultumque Samnitium praesidium Romanum obviis custodibus caesis ad castra consulis
pervadit.
[5]
aliquantum supererat noctis iamque in tuto videbantur esse, cum Decius “ Macte virtute ” inquit,
“milites Romani, este;2 vestrum iter ac reditum
omnia saecula laudibus ferent;
[6]
sed ad conspiciendam
tantam virtutem luce ac die opus est, nec vos digni estis
quos cum tanta gloria in castra reduces silentium ac nox
tegat;
[7]
hic lucem quieti opperiamur.” dictis obtemperatum; atque ubi primum inluxit, praemisso nuntio ad consulem castra ingenti gaudio concitantur et
tessera data incolumes reverti, qui sua corpora pro
salute omnium haud dubio periculo obiecissent, pro
se quisque obviam effusi laudant, gratulantur, singulos universos servatores suos vocant, dis laudes
gratesque agunt, Decium in caelum ferunt.
[8]
hic
Deci castrensis triumphus fuit incedentis per media
castra cum armato praesidio coniectis in eum omnium
oculis et omni honore tribunum consuli aequantibus.
[9]
ubi ad praetorium ventum est, consul classico ad
contionem convocat orsusque meritas Deci laudes
interfante ipso Decio distulit contionem;
[10]
qui auctor
[p. 488]
omnia posthabendi dum occasio in manibus esset,3 perpulit consulem ut hostes et nocturno pavore attonitos et circa collem castellatim dissipatos adgrederetur: credere etiam aliquos ad se sequendum
emissos per saltum vagari.
[11]
iussae legiones arma
capere egressaeque castris, cum per exploratores
notior iam saltus esset, via patentiore ad hostem
ducuntur;
[12]
quem incautum improviso adortae, cum
palati passim Samnitium milites, plerique inermes,
nec coire in unum nec arma capere nec recipere
intra vallum se possent, paventem primum in castra
compellunt, deinde castra ipsa turbatis stationibus
capiunt.
[13]
perfertur circa collem clamor fugatque ex
suis quemque praesidiis. ita magna pars absenti
hosti cessit: quos intra vallum egerat pavor—fuere
autem ad triginta milia4 —omnes caesi, castra direpta.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.