Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
4. Hippias nuper ad tuendum saltum ab rege
missus erat; qui ex quo castra Romana in tumulo
conspexit, praeparatis ad certamen animis suorum
venienti agmini consulis obvius fuit. et Romani
[p. 100]
expediti ad pugnam exierant, et hostes levis armatura1 erat,
[2?]
promptissimum genus ad lacessendum certamen.
[3]
congressi igitur extemplo tela coniecerunt;
multa utrimque volnera temerario incursu et accepta
et inlata;
[4]
pauci utriusque partis ceciderunt. inritatis
in posterum diem animis maioribus copiis atque
infestius concursum est; decrevissentque de summa
belli, si loci2 satis ad explicandam aciem fuisset;
sed3 iugum montis in angustum dorsum cuneatum vix ternis ordinibus armatorum in fronte patuit.
[5]
itaque paucis pugnantibus cetera multitudo praecipue
qui gravium armorum erant, spectatores pugnae stabant;
[6]
levis armatura etiam per anfractus iugi procurrere et ab lateribus cum levi armatura conserere
per iniqua atque aequa loca pugnam poterat. pluribus4 ea5 die volneratis quam interfectis proelium nocte diremptum est.
[7]
tertio die egere consilio Romanus imperator;
nam neque manere in iugo inopi neque regredi sine
flagitio atque etiam periculo, si cedenti6 ex superioribus locis instaret7 hostis, poterat;
[8]
nec aliud restabat8 quam audacter commissum pertinaci audacia,quae prudens interdum in exitu est, corrigere.
[9]
ventum quidem erat eo ut, si hostem similem antiquis Macedonum regibus habuisset consul, magna clades
[p. 102]
accipi potuerit. sed cum ad Dium per litora cum9 equitibus vagaretur rex et ab duodecim milibus prope clamorem et strepitum pugnantium audiret, nec auxit copias integros fessis summittendo neque ipse, quod plurimum intererat,
[10]
certamini adfuit, cum
Romanus imperator, maior sexaginta annis et praegravis corpore, omnia militaria munera ipse impigre
obiret.
[11]
egregie ad ultimum in audaciter commisso
perseveravit et Popilio relicto in custodia iugi per
invia transgressurus praemissis,10 qui11 repurgarent iter, Attalum et Misagenem cum suae gentis utrumque auxiliaribus praesidio esse saltum aperientibus iubet;
[12]
ipse equites impedimentaque prae se habens cum legionibus agmen cogit.
1 A.U.C. 585
2 concursum est; decrevissentque de summa belli, si loci vahlen: concursum abellisin loci V: concursum ab utrisque esset illic, si loci hartel: concursum esset insequenti die pugnatumque de summa belli, si loci Weissenborn.
3 sed add. vahlen: om. V.
4 poterat. pluribus Madvig: patere ad pluribus V.
5 ea V: eo fraenkel.
6 periculo, si cedenti muretus: periculose cedenti V.
7 instaret muretus: stare V.
8 restabat ed. bas. 1535: stabat V: instabat rossbach.
9 A.U.C. 585
10 transgressurus praemissis Weissenborn: transgressus peremissis V.
11 qui add. Fr: om. V.
Livy. Books XLIII-XLV With An English Translation. Cambridge. Cambridge, Mass., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1951: published without copyright notice.
The Annenberg CPB/Project provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.