Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 4
Benjamin Oliver Foster, Ph.D., Ed.

6. cum in contionem consumes processissent et res a perpetuis orationibus in altercationem vertisset, interroganti tribuno cur plebeium consulem fieri non oporteret, [2?] ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens Curtius¹ respondit, “quod nemo plebeius auspicia haberet, ideoque decemviros conubium diremisse ne incerta prole auspicia turbarentur.” [3] plebes ad id maxime indignatione exarsit, quod auspicari, tamquam invisi dis immortalibus, negarentur posse; nec ante finis contentionum fuit, cum et tribunum acerrimum auctorem plebes nacta esset et ipsa cum eo pertinacia certaret, quam [p. 276] victi tandem patres ut de conubio ferretur² concessere,³ [4] ita maxime rati contentionem de plebeiis consulibus tribunos aut totam deposituros aut post bellum dilaturos esse, contentamque interim conubio plebem paratam dilectui fore.

[5] cum Canuleius victoria de patribus et plebis favore ingens esset, accensi alii tribuni ad certamen pro rogatione sua summa vi pugnant et crescente in dies fama belli dilectum impediunt. [6] consules, cum per senatum intercedentibus tribunis nihil agi posset, concilia⁴ principum domi habebant. apparebat aut hostibus aut civibus de victoria concedendum esse. [7] soli ex consularibus Valerius atque Horatius non intererant consiliis. C. Claudi sententia consules armabat in tribunos; Quinctiorum, Cincinnatique et Capitolini, sententiae abhorrebant a caede violandisque quos foedere icto cum plebe sacrosanctos accepissent. [8] per haec consilia eo deducta est res ut tribunos militum consulari potestate promisce⁵ ex patribus ac plebe creari sinerent, de consulibus creandis nihil mutaretur; eoque contenti tribuni, contenta plebs fuit. [9] comitia tribunis [p. 278] consulari potestate tribus creandis indicuntur. quibus⁶ indictis extemplo quicumque aliquid seditiose dixerat aut fecerat unquam,⁷ maxime tribunicii, et prensare homines et concursare toto foro candidati coepere, [10?] ut patricios desperatio primo inritata plebe apiscendi honoris, deinde indignatio, si cum his gerendus esset honos, deterreret. postremo coacti tamen a primoribus petiere, ne cessisse possessione rei publicae viderentur. [11] eventus eorum comitiorum docuit alios animos in contentione libertatis dignitatisque, alios secundum deposita certamina incorrupto iudicio esse; tribunos enim omnes patricios creavit populus, contentus eo quod ratio habita 12 plebeiorum esset. hane modestiam aequitatemque et altitudinem animi ubi nunc in uno inveneris, quae tum populi universi fuit?