Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
17. postquam arma poni et discedere homines
ab stationibus nuntiatum est, P. Valerius collega
senatum retinente se ex curia proripit, inde in templum ad tribunos venit.
[2]
“quid hoc rei est” inquit,
“tribuni? Ap. Herdonii ductu et auspicio rem publicam eversuri estis? tam felix vobis corrumpendis
fuit qui servitia non commovit auctor? cum hostes
supra caput sint, discedi ab armis legesque ferri
placet?”
[3]
inde ad multitudinem oratione versa: “si
vos urbis, Quirites,1 si vestri nulla cura tangit, at vos veremini deos vestros ab hostibus captos. Iuppiter
optimus maximus, Iuno regina et Minerva, alii di
deaeque obsidentur; castra servorum publicos vestros
penates tenent;
[4]
haec vobis forma sanae civitatis
videtur? tantum hostium non solum intra muros est
[p. 58]
sed in arce supra forum curiamque; comitia interim2 in foro sunt, senatus in curia est; velut cum otium superat, senator sententiam dicit, alii Quirites suffragium ineunt.
[5]
non quidquid patrum plebisque est,
consules, tribunos, deos hominesque omnes armatos
opem ferre, in Capitolium currere, liberare ac pacare
augustissimam illam domum iovis optimi maximi decuit?
[6]
romule pater, tu mentem tuam, qua quondam
arcem ab his iisdem Sabinis auro captam recepisti, da
stirpi tuae; iube hanc ingredi viam, quam tu dux, quam
tuus ingressus exercitus est! primus en ego consul,
quantum mortalis deum possum, te ac tua vestigia
sequar.”
[7]
ultimum orationis fuit: se arma capere,
vocare omnes Quirites ad arma. si qui impediat,
iam se consularis imperii, iam tribuniciae potestatis
sacratarumque legum oblitum, quisquis ille sit, ubicumque sit, in Capitolio, in foro, pro hoste habiturum.
[8]
iuberent tribuni, quoniam in Ap. Herdonium vetarent,
in P. Valerium consulem sumi arma; ausurum se in
tribunis, quod princeps familiae suae ausus in regibus
esset.
[9]
vim ultimam apparebat futuram spectaculoque seditionem Romanam hostibus fore. nec lex
tamen ferri nec ire in Capitolium consul potuit.
nox certamina coepta oppressit. tribuni cessere
nocti, timentes consulum arma.
[10]
amotis inde
[p. 60]
seditionis auctoribus patres circumire plebem3 inserentesque se in circulos sermones tempori aptos serere, admonere ut viderent in quod discrimen rem publicam adducerent:
[11]
non inter patres ac plebem certamen
esse, sed simul patres plebemque, arcem urbis, templa
deorum, penates publicos privatosque hostibus dedi.
[12]
dum haec in foro sedandae discordiae causa aguntur,
consules interim, ne Sabini neve Veiens4 hostis moveretur, circa portas murosque discesserant.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.