This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Table of Contents:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
19.
[61]
sed iam illius perfecti oratoris et summae eloquentiae
species exprimenda est. Quem hoc uno excellere id est
oratione1, cetera in eo latere indicat nomen ipsum; non
enim inventor aut compositor aut actor qui2 haec complexus
est omnia, sed et Graece ab eloquendo ῥήτωρ et
Latine eloquens dictus est; ceterarum enim rerum quae
[p. 2020]
sunt in oratore partem aliquam sibi quisque vindicat,
dicendi autem, id est eloquendi, maxima vis soli huic conceditur.
[62]
quamquam enim et philosophi quidam3 ornate locuti
sunt—si quidem et Theophrastus a divinitate4 loquendi
nomen invenit et Aristoteles Isocratem ipsum lacessivit et
Xenophontis voce Musas quasi locutas ferunt et longe
omnium quicumque scripserunt aut locuti sunt exstitit et
suavitate et gravitate5 princeps Plato—, tamen horum oratio
neque nervos neque aculeos oratorios ac forensis habet.
[63]
loquuntur cum doctis, quorum sedare animos malunt quam
incitare, et de6 rebus placatis ac minime turbulentis docendi
causa non capiendi loquuntur7, ut in eo ipso, quod delectationem
aliquam dicendo aucupentur, plus non nullis quam
necesse sit facere videantur. Ergo ab hoc genere non
difficile est hanc eloquentiam, de qua nunc agitur, secernere.
[64]
mollis est enim oratio philosophorum et umbratilis
nec sententiis nec verbis instructa popularibus8 nec vincta
numeris, sed soluta liberius; nihil iratum habet, nihil invidum,
nihil atrox, nihil miserabile9, nihil astutum; casta,
verecunda, virgo incorrupta quodam modo. Itaque sermo
potius quam oratio dicitur. Quamquam enim omnis locutio
oratio10 est, tamen unius oratoris locutio hoc proprio signata
nomine est.
[65]
sophistarum, de quibus supra dixi, magis distinguenda
similitudo videtur, qui omnes eosdem volunt flores quos
adhibet orator in causis persequi. Sed hoc differunt quod,
cum sit his propositum non perturbare animos, sed placare
potius nec tam persuadere quam delectare, et apertius id
[p. 2021]
faciunt quam nos et crebrius, concinnas magis sententias
exquirunt quam probabilis, a re saepe discedunt, intexunt
fabulas, verba altius11 transferunt eaque ita disponunt ut
pictores varietatem colorum, paria paribus referunt, adversa
contrariis, saepissimeque similiter extrema definiunt12.
1 id est oratione secl. Schütz
2 actor qui Madvig: sed qui (l. 28) maluit Heerdegen: est om. Nixon (non addito qu)
3 quidam vulg.: quidem L
4 a divinitate vulg.: divinitate L
5 et suav. et grav. codd. dett.: et grav. et suav. Sauppe: et gravitate L: et gravitate Heerdegen
6 et de Heerdegen: fide L: sic de codd. dett.: sic... loquuntur secl. Kayser: scilicet de Stangl
7 loquuntur secl. Schütz
8 popularibus codd. dett.: popularis L vincta codd. dett.: iuncta L
9 miserabile vulg.: mirabile L
10 oratoris codd. dett.: orationis L
11 altius Beier: apertius L: audacius Schütz
12 definiunt L: finiuntur maluit Bake
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Rhetorica, Tomus II. A. S. Wilkins. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1911. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The Mellon Foundation provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.