T. Maccius Plautus, Epidicus
F. Leo, Ed.

Miles

Cave praéterbitas ullas aedis, quin roges,

senex híc ubi habitat Periphanes Platenius.

incertus tuom cave ad me rettuleris pedem.

Per.

Adulescens, si istunc hominem, quem tu quaeritas,

5tibi commonstrasso, ecquam abs te inibo gratiam?

Mil.

Virtute belli armatus promerui, ut mihi

omnis mortalis agere deceat gratias.

Per.

Non repperisti, adulescens, tranquillum locum,

ubi tuas virtutes explices, ut postulas.

10nam strenuiori deterior si praedicat

suas pugnas, de illius illae fiunt sordidae.

sed istúm quem quaeris Periphanem Platenium,

ego sum, si quid vis.

Mil.
Nempe quem in adulescentia

memorant apud réges armis, arte duellica

15divitias magnas indeptum?

Per.
Immo si audias

meas púgnas, fugias manibus dimissis domum.

Mil.

Pol égo magis unum quaero, meas cui praedicem,

quam illum qui memoret suas mihi.

Per.
Hic non est locus;

proin tu alium quaeras cui centones sarcias.

20atque haec stultitiast me illi vitio vortere

egomet quod factitavi in adulescentia,

cum militabam: pugnis memorandis meis

eradicabam hominum auris, quando occeperam.

Mil.

Animum advorte, ut quod ego ad te advenio intellegas.

25meam amicam audivi te esse mercatum.

Per.
Attatae,

nunc demum scio ego hunc qui sit: quem dudum Epidicus

mihi praedicavit militem. adulescens, itast

ut dicis, emi.

Mil.
Volo te verbis pauculis,

si tibi molestum non est.

Per.
Non edepol scio,

30molestum necne sit, nisi dicis quid velis.

Mil.

Mi illam ut tramittas, argentum accipias: adest.

nam quid ego apud te vera parcam proloqui?

ego illám volo hodie facere libertam meam,

mihi concubina quae sit.

Per.
Te absolvam brevi:

35argenti quinquaginta mi illa empta est minis;

si sexaginta mihi denumerantur minae,

tuas póssidebit mulier faxo ferias;

atque ita profecto, ut eam ex hoc exoneres agro.

Mil.

Estne empta mi istis legibus?

Per.
Habeas licet.

Mil.

40Conciliavisti pulchre.

Per.
Heus, fóras educite

quam introduxistis fidicinam. atque etiam fides,

ei quae accessere, tibi addam dono gratiis.

age accipe hanc sis.

Mil.
Quae te intemperiae tenent?

quas tu mihi tenebras trudis? quin tu fidicinam

45produci íntus iubes.

Per.
Haec ergo est fidicina.

hic alia nullast.

Mil.
Non mihi nugari potes.

quin tu huc producis fidicinam Acropolistidem?

Per.

Haec inquamst.

Mil.
Non haec inquamst. non novisse me

meam rere amicam posse?

Per.
Hanc, inquam, filius

50meus deperibat fidicinam.

Mil.
Haec non est ea.

P.

Quid? non est?

M.
Non est.

P.
Vnde haec igitur gentiumst?

equidem hercle argentum pro hac dedi.

Mil.
Stulte datum

reor et peccatum largiter.

Per.
Immo haec east.

nam servom misi, qui illum sectari solet

55meum gnátum: is ipse hanc destinavit fidicinam.

Mil.

Em istíc homo te articulatim concidit, senex,

tuos servos.

Per.
Quid? concidit?

Mil.
Sic suspiciost,

nam pro fidicina haec cerva supposita est tibi.

senex, tibi os est sublitum plane et probe.

60ego illám requiram iam ubi ubi est.—

Per.
Bellator, vale.

euge, euge, Epidice, frugi es, pugnavisti, homo es,

qui me emunxisti mucidum, minimi preti.

mercatus te hodie est de lenone Apoecides?

Fidicina

Fando ego istunc hominem numquam audivi ante hunc diem,

65neque me quidem emere quisquam ulla pecunia

potuit: plus iam sum libera quinquennium.

Per.

Quid tibi negotist meae domi igitur?

Fid.
Audies.

conducta veni, ut fidibus cantarem seni,

dum rem divinam faceret.

Per.
Fateor me omnium

70hominum esse Athenis Atticis minimi preti.

sed tu novistin fidicinam Acropolistidem?

F.

Tam facile quam me.

P.
Vbi habitat?

F.
Postquam liberast

ubi habitet dicere admodum incerte scio.

Pe.

Eho an libera illa est? quis eam liberaverit,

75volo scíre, si scis.

Fid.
Id quod audivi audies.

Stratippoclem aiunt Periphanai filium

absentem curavisse ut fieret libera.

Per.

Perii hercle, si istaec vera sunt; planissume

meum exenteravit Epidicus marsuppium.

Fid.

80Haec sic audivi. numquid me vis ceterum?

Per.

Malo cruciatu ut pereas atque abeas cito.

Fid.

Fides non reddis?

Per.
Neque fides neque tibias.

propera igitur fugere hinc, si te di amant.

Fid.
Abiero.

flagitio cum maiore post reddes tamen.—

Per.

85Quid nunc? qui in tantis positus sum sententiis, †

eamne egó sinam impune? immo etiam si alterum

tantum perdundumst, perdam potius quam sinam

me impune irrisum esse, habitum depeculatui

ei sic data esse verba praesenti palam!

90atque mé minoris facio prae illo, qui omnium

legum atque iurum fictor, conditor cluet;

is etiam sese sapere memorat: malleum

sapientiorem vidi excusso manubrio.