Prudentius, Contra Symmachum
H.J. Thomson, Ed.

---

Paulus, praeco Dei, qui fera gentium
primus corda sacro perdomuit stilo,
Christum per populos ritibus asperis
inmanes placido dogmate seminans,
5inmansueta suas ut cerimonias
gens pagana Deo sperneret agnito,
actus turbinibus forte nigerrimis
hibernum pelagus iam rate debili
et vim navifragi pertulerat noti.
10sed cum caerulei proelia gurgitis
iussisset Domini dextra quiescere,
ad portum fluitans cumba relabitur
exponitque solo litoris uvidi
contractos pluvio frigore remiges,
15tunc de litoreis saepibus algidi
arentum propere bracchia palmitum
convectant rapidos unde focos struant:
fascem quisque suum congerit ignibus
expectans calidi luxuriam rogi.
20Paulus, dum fragiles cogere surculos
et densere foci congeriem studet,
incautam cumulis inseruit manum,
torpebat glacie pigra ubi vipera [p. 346]
sarmentis laqueos corporis inplicans.
25quae postquam intepuit fomite fumeo
laxavitque ferox colla rigentia,
iam flecti facilis, rettulit ad manum
vibrato capite spicula dentium.
haerentem digiti vulnere mordicus
30pendentemque gerens Paulus inhorruit.
exclamant alii, quod cute livida
virus mortiferum serpere crederent.
at non intrepidum terret apostolum
tristis tam subiti forma periculi.
35adtollens oculos sidera suspicit
Christum sub tacito pectore murmurans,
excussumque procul discutit aspidem,
abiectus coluber verberat aëra
atque oris patuli solvit acumina.
40mox omnis sanies deserit et dolor
ceu nullo laceram vulnere dexteram,
siccatusque perit vipereus liquor,
hydrum praecipitem dum rotat inpetus,
arsurum mediis intulit ignibus.
45sic nunc post hiemem vimque trucis freti,
quo iactata ratis tunc Sapientiae est,
cum sub sacricolis territa regibus
vix panso poterat currere carbaso
adflictosque suos turbine saeculi
50vectarat rabidis fluctibus innatans,
morsum vulnificum lex pia pertulit.
occultabat enim se prius abditum
virus nec gravidum protulerat caput,
contentum involucris atque cubilibus
55subter conprimere clausa silentia.
sed, dum forte latens inpietas riget,
dextram Iustitiae pigra momorderat [p. 348]
succensi stomacho fellis inaestuans.
heu, quam catholicam nil prope profuit
60puppem nasse sacri remigio stili
quem Paulus variis gentibus edidit!
vix portu placido tuta quieverat
victrix edomitis mille furoribus,
vix adstricta suis iam retinaculis
65vectores stabili condiderat solo:
erumpit subito triste periculum,
nam dum praecalidos igniculos sibi
solvendis adolent et senio et gelu,
dum virgas steriles atque superfluas
70flammis de fidei palmite concremant,
ut concreta vagis vinea crinibus
silvosi inluviem poneret idoli,
palpavit nimius perniciem tepor.
seps insueta subit serpere flexibus
75et vibrare sagax eloquii caput:
sed dextra inpatiens vulneris inritos
oris rhetorici depulit halitus;
effusum ingenii virus inaniter
summa Christicolis in cute substitit.
80Salvator generis Romulei, precor,
qui cunctis veniam das pereuntibus,
qui nullum statuis non operis tui
mortalem, facili quem releves manu,
huius, si potis est, iam miserescito
85praeruptam in foveam praecipitis viri.
spirat sacrilegis flatibus inscius
erroresque suos indocilis fovet,
obtestor, iubeas ne citus inpetus
arsurum mediis inferat ignibus.