Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
8. Adversus ipsam commutationem locorum de-
tractis ceteris incommodis, quae exilio adhaerent,
satis hoc remedii putat Varro, doctissimus Romanorum, quod, quocumque venimus, eadem rerum
natura utendum est. M. Brutus satis hoc putat,
quod licet in exilium euntibus virtutes suas secum
ferre.
[2]
Haec etiam si quis singula parum iudicat
[p. 440]
efficacia ad consolandum exulem, utraque in unum
conlata fatebitur plurimum posse. Quantulum enim
est, quod perdidimus ! Duo quae pulcherrima sunt,
quocumque nos moverimus, sequentur: natura
communis et propria virtus.
[3]
Id actum est, mihi
crede, ab illo, quisquis formator universi fuit, sive
ille deus est potens omnium, sive incorporalis ratio
ingentium operum artifex, sive divinus spiritus per
omnia maxima ac minima aequali intentione diffusus,
sive fatum et immutabilis causarum inter se cohaerentium series—id, inquam, actum est, ut in alienum
arbitrium nisi vilissima quaeque non caderent.
[4]
Quidquid optimum homini est, id extra humanam
potentiam iacet, nec dari nec eripi potest. Mundus
hic, quo nihil neque maius neque ornatius rerum
natura genuit, et1 animus contemplator admiratorque mundi, pars eius magnificentissime propria
nobis et perpetua et tam diu nobiscum mansura sunt,
quam diu ipsi manebimus.
[5]
Alacres itaque et erecti,
quocumque res tulerit, intrepido gradu properemus,
emetiamur quascumque terras. Nullum inveniri
exilium intra mundum potest ; nihil enim, quod intra
mundum2 est, alienum homini est. Undecumque
ex aequo ad caelum erigitur acies, paribus intervallis omnia divina ab omnibus humanis distant.
[6]
Proinde, dum oculi mei ab illo spectaculo, cuius
insatiabiles sunt, non abducantur, dum mihi solem
lunamque intueri liceat, dum ceteris inhaerere
[p. 442]
sideribus, dum ortus eorum occasusque et intervalla
et causas investigare vel ocius meandi vel tardius,
spectare tot per noctem stellas micantis et alias
immobiles, alias non in magnum spatium exeuntis
sed intra suum se circumagentis vestigium, quasdam
subito erumpentis, quasdam igne fuso praestringentes
aciem, quasi decidant, vel longo tractu eum luce
multa praetervolantes, dum eum his sim et caelestibus,
qua homini fas est, immiscear, dum animum ad
cognatarum rerum conspectum tendentem in sublimi
semper habeam—quantum refert mea, quid calcem ?
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.