Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
3. Sed haec suo melius loco dicentur. Nunc in tres
partes omnem hanc materiam dividam. Prima erit
manumissionis ; secunda, quae naturam clementiae
habitumque demonstret : nam cum sint vitia
quaedam virtutes imitantia, non possunt secerni,
nisi signa, quibus dinoscantur, impresseris ; tertio
loco quaeremus, quomodo ad hanc virtutem per-
ducatur animus, quomodo confirmet eam et usu
suam faciat.
[2]
Nullam ex omnibus virtutibus homini magis convenire, cum sit nulla humanior, constet necesse est
non solum inter nos, qui hominem sociale animal
communi bono genitum videri volumus, sed etiam
inter illos, qui hominem voluptati donant, quorum
omnia dicta factaque ad utilitates suas spectant ;
nam si quietem petit et otium, hanc virtutem naturae
suae nanctus est, quae pacem amat et manus retinet.
[3]
Nullum tamen clementia ex omnibus magis quam
regem aut principem decet. Ita enim magnae vires
decori gloriaeque sunt, si illis salutaris potentia est ;
nam pestifera vis est valere ad nocendum. Illius
demum magnitudo stabilis fundataque est, quem
[p. 366]
omnes tam supra se esse quam pro se sciunt, cuius
curam excubare pro salute singulorum atque universorum cottidie experiuntur, quo procedente non,
tamquam malum aliquod aut noxium animal e cubili
prosilierit, diffugiunt, sed tamquam ad clarum ac
beneficum sidus certatim advolant. Obicere se
pro illo mucronibus insidiantium paratissimi et substernere corpora sua, si per stragem illi humanam
iter ad salutem struendum sit, somnum eius nocturnis excubiis muniunt, latera obiecti circumfusique
defendunt, incurrentibus periculis se opponunt.
[4]
Non est hic sine ratione populis urbibusque consensus sic protegendi amandique reges et se suaque
iactandi, quocumque desideravit imperantis salus ;
nec haec vilitas sui est aut dementia pro uno capite
tot milia excipere ferrum ac multis mortibus unam
animam redimere nonnumquam senis et invalidi.
[5]
Quemadmodum totum corpus animo deservit et,
cum hoc tanto maius tantoque speciosius sit, ille in
occulto maneat tenuis et in qua sede latitet incertus,
tamen manus, pedes, oculi negotium illi gerunt,
illum haec cutis munit, illius iussu iacemus aut in-
quieti discurrimus, cum ille imperavit, sive avarus
dominus est, mare lucri causa scrutamur, sive
ambitiosus, iam dudum dextram flammis obiecimus
aut voluntarii terram subsiluimus, sic haec immensa
multitudo unius animae circumdata illius spiritu
[p. 368]
regitur, illius ratione flectitur pressura se ac fractura
viribus suis, nisi consilio sustineretur.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.