This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
10. ceterum causa omnis, in qua pars altera agentis
est, altera recusantis, aut unius rei controversia constat aut plurium. haec simplex dicitur, illa coniuncta. una controversia est per se furti, per se
adulterii. plures aut eiusdem generis, ut in pecuniis
repetundis, aut diversi, ut si quis sacrilegii et homicidii simul accusetur. quod nunc in publicis iudiciis
non accidit, quoniam praetor certa lege sortitur,
principum autem et senatus cognitionibus frequens
est et populi fuit; privata quoque iudicia saepe unum
iudicem habere multis et diversis formulis solent.
[2]
nec aliae species erunt, etiamsi unus a duobus dumtaxat eandem rem atque ex eadem causa petet aut
[p. 520]
duo ab uno aut plures a pluribus, quod accidere in
hereditariis litibus interim scimus, quia quamvis in
multis personis causa tamen una est, nisi si condicio
personarum quaestiones variaverit.
[3]
diversum his tertium genus, quod dicitur comparativum; cuius rei tractatus in parte causae
frequens est, ut cum apud centumviros post alia
quaeritur et hoc, uter dignior hereditate sit. rarum
est autem, ut in foro iudicia propter id solum constituantur, sicut divinationes, quae fiunt de accusatore constituendo, et nonnunquam inter delatores,
uter praemium meruerit.
[4]
adiecerunt quidam
numero mutuam accusationem, quae ἀντικατηγορία
vocatur, allis videlicet succedere hane quoque comparativo generi existimantibus, cui similis erit
petitionum invicem diversarum, quod accidit vel
frequentissime. id si et ipsum vocari debet ἀντικατηγορία (nam proprio caret nomine) duo genera erunt
eius, alterum quo litigatores idem crimen invicem
intentant, alterum quo aliud atque aliud. cui et
petitionum condicio par est.
[5]
cum apparuerit genus causae, tum intuebimur,
negeturne factum, quod intenditur, an defendatur,
an alio nomine appelletur, an a genere actionis
repellatur; unde sunt status.
[p. 522]
Quintilian. With an English Translation. Harold Edgeworth Butler. Cambridge. Cambridge, Mass., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd. 1920.
The Annenberg CPB/Project provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.