Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
31. consules inter se provincias partiti: iunio
Samnites, Aemilio novum bellum Etruria sorte
obvenit.
[2]
in Samnio Cluviarum1 praesidium Romanum, quia nequiverat vi capi, obsessum fame in
deditionem acceperant Samnites verberibusque foedum in modum laceratos occiderant deditos.
[3]
huic
infensus crudelitati Iunius, nihil antiquius oppugnatione Cluviana ratus, quo die adgressus est moenia
vi cepit atque omnes puberes interfecit.
[4]
inde victor
exercitus Bovianum ductus. caput hoc erat Pentrorum Samnitium, longe ditissimum atque opulentissimum armis virisque.
[5]
ibi quia haud tantum irarum
erat, spe praedae milites accensi oppido potiuntur.
minus itaque saevitum in hostes est; praedae plus
paene quam ex omni Samnio unquam egestum
benigneque omnis militi concessa.
[6]
et postquam praepotentem armis Romanum nec
acies subsistere ullae nec castra nec urbes poterant,
omnium principum in Samnio eo curae sunt intentae
ut insidiis quaereretur locus, si qua licentia populando effusus exercitus excipi ac circumveniri posset.
[7]
transfugae agrestes et captivi quidam, pars forte,
pars consilio oblati, congruentia ad consulem
[p. 282]
adferentes—quae et vera erant—pecoris vim ingentem2 in saltum avium compulsam esse, perpulerunt ut
praedatum eo expeditae ducerentur legiones.
[8]
ibi
ingens hostium exercitus itinera occultus insederat,
et postquam intrasse Romanos vidit saltum, repente
exortus cum clamore ac tumultu incautos invadit.
[9]
et primo nova res trepidationem fecit, dum arma
capiunt, sarcinas congerunt in medium; dein postquam, ut quisque liberaverat se onere aptaveratque
arma,3 ad signa undique coibant et notis ordinibus in vetere disciplina militiae iam sine praecepto ullius sua sponte struebatur acies,
[10?]
consul ad ancipitem maxime pugnam advectus desilit ex equo
et iovem Martemque atque alios testatur deos se
nullam suam gloriam inde sed praedam militi
[11?]
quaerentem in eum locum devenisse neque in se
aliud quam nimiam ditandi ex hoste militis curam
reprehendi posse; ab eo se dedecore nullam rem
aliam quam virtutem militum vindicaturam.
[12]
coniterentur modo uno animo omnes invadere hostem
victum acie, castris exutum, nudatum urbibus,
ultimam spem furto insidiarum temptantem et loco
non armis fretum.
[13]
sed quem esse iam virtuti
Romanae inexpugnabilem locum? fregellana arx
Soranaque et ubicumque iniquo successum erat loco
memorabantur.
[p. 284]
[14]
his accensus miles, omnium immemor4 difficultatium, vadit adversus imminentem hostium aciem.
ibi paulum laboris fuit, dum in adversum clivum
erigitur agmen;
[15]
ceterum postquam prima signa
planitiem summam ceperunt sensitque acies aequo
se iam institisse loco, versus extemplo est terror in
insidiatores easdemque latebras quibus se paulo
ante texerant palati atque inermes fuga repetebant.
[16]
sed loca difficilia hosti quaesita ipsos tum sua
fraude impediebant. itaque ergo perpaucis effugium
patuit; caesa ad viginti milia hominum victorque
Romanus ad oblatam ab hoste praedam pecorum
discurrit.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.