Hide browse bar
Your current position in the text is marked in blue. Click anywhere in the
line to jump to another position:
Search the Perseus Catalog for:
Table of Contents:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
19. restat ut copiae copiis comparentur vel
numero vel militum genere vel multitudine auxiliorum.
censebantur eius aetatis lustris ducena
quinquagena milia capitum.
[
2]
itaque in omni defectione sociorum Latini nominis urbano prope dilectu
decem scribebantur legiones;
[
3]
quaterni quinique
exercitus saepe per eos annos in Etruria,
in Umbria
Gallis hostibus adiunctis,
in Samnio,
in Lucanis
gerebant bellum.
[
4]
Latium deinde omne cum Sabinis
et Volscis et Aequis et omni Campania et parte
Umbriae Etruriaeque et Picentibus et Marsis Paelignisque ac Vestinis atque Apulis,
adiuncta omni ora1 Graecorum inferi maris a Thuriis2 Neapolim et Cumas et inde Antio atque Ostiis tenus aut3 socios validos Romanis aut fractos bello invenisset hostes.
[
5]
ipse traiecisset mare cum veteranis Macedonibus,
non plus triginta milibus hominum et quattuor
milibus equitum,
maxime Thessalorum;
hoc enim
roboris erat.
persas Indos aliasque si adiunxisset
gentes,
impedimentum maius quam auxilium
traheret.
[p. 238]
[
6]
adde,
quod Romanis ad manum domi supplementum4 esset,
Alexandro,
quod postea Hannibali
accidit,
alieno in agro bellanti exercitus consenuisset.
[
7]
arma clipei essent illis sarisaeque5 :
Romano
scutum,
maius corpori tegumentum,
et pilum,
haud
paulo quam hasta vehementius ictu missuque6 telum.
statarius uterque miles,
ordines servans;
sed illa phalanx immobilis et unius generis,
Romana acies
distinctior,
ex pluribus partibus constans,
facilis
partienti,
quacumque opus esset,
facilis iungenti.
iam in opere quis par Romano miles,
[
9?]
quis ad tolerandum laborem melior?
uno proelio victus Alexander bello victus esset:
Romanum,
quem Caudium,
quem Cannae non fregerunt,
quae fregisset acies?
[
10]
ne ille saepe,
etiam si prima prospere evenissent,
Persas et Indos et imbellem Asiam quaesisset et
cum feminis sibi bellum fuisse dixisset,
[
11]
quod Epiri
regem Alexandrum mortifero volnere ictum dixisse
ferunt,
sortem bellorum in Asia gestorum ab hoc
ipso iuvene cum sua conferentem.
[
12]
equidem cum per annos quattuor et viginti primo
Punico bello classibus certatum cum Poenis recordor,
[p. 240]
vix aetatem Alexandri suffecturam fuisse reor ad7 unum bellum;
et forsitan,
cum et foederibus vetustis
iuncta res Punica Romanae esset et timor par
adversus communem hostem duas potentissimas
armis virisque urbes armaret,
simul8 Punico Romanoque obrutus bello esset.
[
14]
non quidem Alexandro duce nec integris Macedonum rebus sed experti tamen sunt Romani Macedonem hostem adversus
Antiochum Philippum Persen non modo cum clade
ulla sed ne cum periculo quidem suo.
[
15]
absit invidia
verbo et civilia bella sileant:
nunquam9 a pedite,
nunquam aperta acie,
nunquam aequis,
utique nunquam nostris locis laboravimus;
[
16]
equitem sagittas,
saltus impeditos,
avia commeatibus loca gravis armis
miles timere potest.
[
17]
mille acies graviores quam
Macedonum atque Alexandri avertit avertetque,
modo sit perpetuus huius qua vivimus pacis amor
et civilis cura concordiae.—