Hide browse bar
Your current position in the text is marked in blue. Click anywhere in the
line to jump to another position:
Search the Perseus Catalog for:
Table of Contents:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
18. et loquimur de Alexandro nondum merso
secundis rebus,
quarum nemo intolerantior fuit.
[
2]
qui si ex habitu novae fortunae novique,
ut ita
dicam,
[
3?]
ingenii quod sibi victor induerat spectetur,
Dareo magis similis quam Alexandro in Italiam
venisset et exercitum Macedoniae oblitum degenerantemque iam in Persarum mores adduxisset.
[
4]
referre in tanto rege piget superbam mutationem
vestis et desideratas humi iacentium adulationes,
etiam victis Macedonibus graves,
nedum victoribus,
et foeda supplicia et inter vinum et epulas caedes
amicorum et vanitatem ementiendae stirpis.
[
5]
quid
[p. 232]
si vini amor in dies fieret acrior?
quid si trux ac1 praefervida ira?—
Nec quicquam dubium inter scriptores refero—,
nullane haec damna imperatoriis
virtutibus ducimus?
[
6]
id vero periculum erat,
quod
levissimi ex Graecis,
qui Parthorum quoque contra
nomen Romanum gloriae favent,
dictitare solent,
ne maiestatem nominis Alexandri,
quem ne fama
quidem illis notum arbitror fuisse,
[
7?]
sustinere non
potuerit populus Romanus;
et adversus quem
Athenis,
in civitate fracta Macedonum armis,
cernentes2 tum maxime prope fumantes Thebarum ruinas,
contionari libere ausi sunt homines—
id quod ex monumentis orationum patet—
adversus
eum nemo ex tot proceribus Romanis vocem liberam
missurus fuerit!
[
8]
quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo;
unius tamen ea magnitudo hominis erit collecta
paulo plus decem annorum felicitate;
[
9]
quam qui eo
extollunt quod populus Romanus etsi nullo bello
multis tamen proeliis victus sit,
Alexandro nullius
pugnae non secunda fortuna fuerit,
non intellegunt
se hominis res gestas,
et eius iuvenis,
cum populi
iam quadringentesimum3 bellantis annum rebus conferre.
[
10]
miremur si,
cum ex hac parte saecula
plura numerentur quam ex illa anni,
plus in tam
[p. 234]
longo spatio quam in aetate tredecim annorum4 fortuna variaverit?
[
11]
quin tu hominis cum homine et ducis cum duce fortunam confers?
5
[
12]
quot Romanos duces nominem quibus nunquam adversa
fortuna pugnae fuit!
paginas in annalibus magistratuumque fastis6 percurrere licet consulum dictatorumque quorum nec virtutis nec fortunae ullo die populum Romanum paenituit.
[
13]
et quo sint mirabiliores quam Alexander aut quisquam rex,
denos vicenosque dies quidam dictaturam,
nemo plus quam annum consulatum gessit;
[
14]
ab tribunis
plebis dilectus impediti sunt;
post tempus ad bella
ierunt,
ante tempus comitiorum causa revocati sunt;
in ipso conatu rerum circumegit se annus;
[
15]
collegae
nunc temeritas nunc pravitas impedimento aut damno
fuit;
male gestis rebus alterius successum est;
tironem
aut mala disciplina institutum exercitum acceperunt.
[
16]
at hercule reges non liberi solum impedimentis
omnibus sed domini rerum temporumque trahunt
consiliis cuncta,
non sequuntur.
[
17]
invictus ergo
Alexander cum invictis ducibus bella gessisset et
eadem fortunae pignora in discrimen detulisset;
[
18]
immo etiam eo plus periculi subisset quod Macedones
unum Alexandrum habuissent,
multis casibus non
[p. 236]
solum obnoxium sed etiam offerentem se,
Romani7 multi fuissent Alexandro vel gloria vel rerum magnitudine pares,
quorum suo quisque fato sine publico discrimine viveret morereturque.