Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
40. ubi primum in conspectum ventum est et1 arma signaque agnovere, extemplo omnibus memoria
patriae iras permulsit.
[2]
nondum erant tam fortes ad
sanguinem civilem nec praeter externa noverant
bella, ultimaque rabies secessio ab suis habebatur;
itaque iam duces, iam milites utrimque congressus
quaerere ac conloquia;
[3]
—Quinctius, quem armorum
etiam pro patria satietas teneret, nedum adversus
[p. 504]
patriam, Corvinus omnes caritate cives, praecipue2 milites, et ante alios suum exercitum, complexus.
[4]
is ad3 conloquium processit. cognito ei extemplo haud minore4 ab adversariis verecundia quam ab suis silentium datum.
“deos” inquit “immortales, milites, vestros5 meosque ab urbe proficiscens ita adoravi veniamque
supplex poposci ut mihi de vobis concordiae partae
gloriam non victoriam darent.
[5]
satis fuit eritque
unde belli decus pariatur: hinc pax petenda est.
quod deos immortales inter nuncupanda vota expoposci, eius me compotem voti vos facere potestis,
[6?]
si meminisse voltis non vos in Samnio nec in Volscis,
sed in Romano solo castra habere, si illos colles
quos cernitis patriae vestrae esse, si hunc exercitum
civium vestrorum, si me consulem vestrum, cuius
ductu auspicioque priore anno bis legiones Samnitium fudistis, bis castra vi cepistis.
[7]
ego sum M.
Valerius Corvus, milites, cuius vos nobilitatem beneficiis erga vos, non iniuriis, sensistis, nullius superbae
in vos legis, nullius crudelis senatus consulti auctor,
in omnibus meis imperiis in me severior quam in
vos.
[8]
ac si cui genus, si cui sua virtus, si cui etiam
maiestas, si cui honores subdere spiritus potuerunt,
iis6 eram natus, id specimen mei dederam, ea aetate consulatum adeptus eram, ut potuerim tres et viginti
[p. 506]
annos natus consul patribus quoque ferox esse non7 solum plebi.
[9]
quod meum factum dictumve consulis gravius quam tribuni audistis? eodem tenore duo insequentes consulatus gessi, eodem haec imperiosa
dictatura geretur; ut neque8 in hos meos et patriae meae milites sim mitior9 quam in vos—horreo dicere—hostes.
[10]
ergo vos prius in me strinxeritis ferrum quam in vos ego; istinc signa canent, istinc clamor prius incipiet atque impetus, si dimicandum est.
[11]
inducite in animum quod non induxerunt
patres avique vestri, non illi qui in Sacrum montem
secesserunt, non hi qui postea Aventinum insederunt.
exspectate,
[12?]
dum vobis singulis, ut olim Coriolano,
matres coniugesque crinibus passis obviae ab urbe
veniant! tum Volscorum legiones, quia Romanum
habebant ducem, quieverunt: vos, Romanus exercitus, ne destiteritis impio bello?
[13]
T. Quincti, quocumque istic loco seu volens seu invitus constitisti,
si dimicandum erit, tum tu in novissimos te recipito;
fugeris etiam honestius tergumque civi dederis quam
pugnaveris contra patriam.
[14]
nunc ad pacificandum
bene atque honeste inter primos stabis et conloquii
huius salutaris interpres fueris. postulate aequa et
ferte; quamquam vel iniquis standum est potius
quam impias inter nos conseramus manus.”
[p. 508]
[15]
T. Quinctius plenus lacrimarum ad suos versus10 “me quoque” inquit, “milites, si quis usus mei
est, meliorem pacis quam belli habetis ducem.
[16]
non
enim illa modo Volscus aut Samnis sed Romanus
verba fecit, vester consul, vester imperator, milites,
cuius auspicia pro vobis experti nolite adversus vos
velle experiri.
[17]
qui pugnarent vobiscum infestius,
et alios duces senatus habuit: qui maxime vobis,
suis militibus, parceret, cui plurimum vos, imperatori
vestro, crederetis, eum elegit.
[18]
pacem etiam qui
vincere possunt volunt; quid nos velle oportet?
quin omissis ira et spe,
[19?]
fallacibus auctoribus, nos
ipsos nostraque omnia cognitae permittimus fidei?”
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.