Titus Livius (Livy), Ab urbe condita libri, erklärt von M. Weissenborn, book 45
W. Weissenborn, Ed.

12. postquam dies data indutiis praeteriit, ... navigantibus ostio Nili ad Pelusium, [2] per deserta Arabiae ... ad Memphim incolebant, et ab ceteris Aegyptiis partim voluntate, partim metu, ad Alexandream modicis itineribus descendit. [3] ad Eleusinem transgresso flumen, qui locus quattuor milia ab Alexandrea abest, legati Romani occurrerunt. [4] [p. 25] quos cum advenientis salutasset dextramque Popilio porrigeret, tabellas ei ¹Popilius senatus consultum scriptum habentis tradit atque omnium primum id legere iubet. [5] quibus perlectis cum se consideraturum adhibitis amicis, quid faciendum sibi esset, dixisset, Popilius pro cetera asperitate animi virga, quam in manu gerebat, circumscripsit regem ac ‘priusquam hoc circulo excedas’ [6] inquit, ‘redde responsum, senatui quod referam.’ obstupefactus tam violento imperio parumper cum haesitasset, ‘faciam’ inquit, ‘quod censet senatus.’ tum demum Popilius dextram regi tamquam socio atque amico porrexit. [7] die deinde finita cum excessisset Aegypto Antiochus, legati concordia etiam auctoritate sua inter fratres firmata, inter quos vixdum convenerat pax, Cyprum navigant et inde, quae iam vicerat proelio Aegyptias naves, classem Antiochi dimittunt. [8] [p. 26] clara ea per gentis legatio fuit, quod haud dubie adempta Antiocho Aegyptus habenti iam redditumque patrium regnum stirpi Ptolemaei fuerat. ²

[9] consulum eius anni sicut alterius clarus consulatus insigni victoria, ita alterius obscura fama, quia materiam res gerendi non habuit. [10] iam primum cum legionibus ad conveniendum diem dixit, non auspicato templum intravit. vitio diem dictam esse augures, cum ad eos relatum est, decreverunt. [11] profectus in Galliam circa Macros campos ad montis Siciminam et Papinum stativa habuit; deinde circa eadem loca cum sociis nominis Latini hibernabat; [12] legiones Romanae, quod vitio dies exercitui ad conveniendum dicta erat, Romae manserant. [13] [p. 27] et praetores ³ praeter C. Papirium Carbonem, cui Sardinia evenerat, in provincias iere. eum [dum] ius dicere Romae — nam eam quoque sortem habebat — inter cives et peregrinos patres censuerant.