Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
37. creati consules sunt C. Sempronius1 Atratinus Q. Fabius Vibulanus.
peregrina res, sed memoria digna traditur eo
anno facta, Volturnum, Etruscorum urbem, quae
nunc Capua est, ab Samnitibus captam Capuamque ab duce eorum Capye2 vel, quod propius vero est, a campestri agro appellatam.
[2]
cepere autem prius bello fatigatis Etruscis in societatem urbis agrorumque accepti, deinde festo die graves
somno epulisque incolas veteres novi coloni nocturna
caede adorti.
[3]
his rebus actis consules ii quos diximus idibus
Decembribus magistratum occepere.3 iam non
[4]
solum qui ad id missi erant rettulerant imminere
Volscum bellum, sed legati quoque ab Latinis et
Hernicis nuntiabant non ante unquam Volscos nec
ducibus legendis nec exercitui scribendo intentiores
fuisse;
[5]
volgo fremere aut in perpetuum arma bellumque oblivioni danda iugumque accipiendum, aut
iis cum quibus de imperio certetur nec virtute nec
[p. 378]
patientia nec disciplina rei militaris cedendum esse.4
[6]
haud vana attulere; sed nec perinde patres moti sunt, et C. Sempronius, cui ea provincia sorti evenit,
tamquam constantissimae rei fortunae fretus, quod
victoris populi adversus victos dux esset, omnia
temere ac neglegenter egit,
[7?]
adeo ut disciplinae
Romanae plus in Volsco exercitu quam in Romano
esset. ergo fortuna, ut saepe alias, virtutem est
secuta.
[8]
primo proelio, quod ab Sempronio incaute
inconsulteque commissum est, non subsidiis firmata
acie, non equite apte locato concursum est.
[9]
clamor
indicium primum fuit quo5 res inclinatura esset, excitatior crebriorque ab hoste sublatus: ab Romanis dissonus, impar, segnius saepe iteratus prodidit6 pavorem animorum.
[10]
eo ferocior inlatus hostis urgere scutis, micare gladiis. altera ex parte nutant circumspectantibus galeae, et incerti trepidant applicantque se turbae;
[11]
signa nunc resistentia
deseruntur ab antesignanis, nunc inter suos manipulos recipiuntur. nondum fuga certa, nondum
victoria erat; tegi magis Romanus quam pugnare;
Volscus inferre signa, urgere aciem, plus caedis
hostium videre quam fugae.
[p. 380]
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.