Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
55. per interregem deinde consules creati L. Valerius,
M. Horatius, qui extemplo magistratum occeperunt.
quorum consulatus popularis sine ulla patrum iniuria
nec sine offensione fuit;
[2]
quidquid enim libertati plebis
caveretur, id suis decedere opibus credebant.
[3]
omnium
primum, cum velut in controverso iure esset, tenerenturne patres plebi scitis, legem centuriatis comitiis tulere, ut, quod tributim plebes iussisset, populum teneret; qua lege tribuniciis rogationibus telum acerrimum
datum est.
[4]
aliam deinde consularem legem de provocatione, unicum praesidium libertatis, decemvirali potestate eversam, non restituunt modo, sed etiam in
posterum muniunt sanciendo novam legem,
[5]
ne quis
ullum magistratum sine provocatione crearet; qui creasset, eum ius fasque esset occidi, neve ea caedes capitalis
noxae haberetur.
[6]
et cum plebem hinc provocatione,
hinc tribunicio auxilio satis firmassent, ipsis quoque
tribunis, ut sacrosancti viderentur, cuius rei prope iam
memoria aboleverat,
[7]
relatis quibusdam ex magno intervallo caerimoniis renovarunt, et cum religione inviolatos eos tum lege etiam fecerunt sanciendo, ut, qui
tribunis plebis, aedilibus, iudicibus decemviris nocuisset,
eius caput Iovi sacrum esset, familia ad aedem Cereris,
[p. 196]
Liberi Liberaeque venum iret.
[8]
hac lege iuris interpretes negant quemquam sacrosanctum esse, sed eum,
qui eorum cuiquam nocuerit, Iovi sacrum sanciri;
[9]
itaque aedilem prendi ducique a maioribus magistratibus,
quod etsi non iure fiat—noceri enim ei, cui hac
lege non liceat—, tamen argumentum esse non haberi
pro sacrosancto aedilem;
[10]
tribunos vetere iure iurando
plebis, cum primum eam potestatem creavit, sacrosanctos
esse.
[11]
fuere, qui interpretarentur eadem hac Horatia
lege consulibus quoque et praetoribus, quia eisdem
auspiciis quibus consules crearentur, cautum esse; iudicem enim consulem appellari.
[12]
quae refellitur interpretatio, quod iis temporibus nondum consulem iudicem,
sed praetorem appellari mos fuerit.
[13]
hae consulares leges fiere.
institutum etiam ab iisdem consulibus, ut senatus
consulta in aedem Cereris ad aediles plebis deferrentur, quae antea arbitrio consulum supprimebantur vitiabanturque.
[14]
M. Duillius deinde tribunus plebis plebem rogavit plebesque scivit, qui plebem sine tribunis
reliquisset quique magistratum sine provocatione creasset,
tergo ac capite puniretur.
[15]
haec omnia ut invitis, ita
non adversantibus patriciis transacta, quia nondum in
quemquam unum saeviebatur.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.