Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 26
Frank Gardner Moore, Professor Emeritus in Columbia University, Ed.

25. Philippo Aetolorum defectio Pellae hibernanti adlata est. Itaque quia primo vere moturus exercitum in Graeciam erat, [2?] ut¹ Illyrios finitumasque eis urbes ab tergo metu quietas² Macedonia haberet, expeditionem subitam in Oricinorum atque Apolloniatium fines fecit, egressosque Apolloniatas cum magno terrore ac pavore compulit intra muros. [3] vastatis [p. 96] proximis Illyrici in Pelagoniam eadem celeritate³ vertit iter; inde Dardanorum urbem Sintiam, in Macedoniam transitum Dardanis facturam, cepit. his raptim actis, [4?] memor Aetolici iunctique cum eo Romani belli per Pelagoniam et Lyncum et Bottiaeam [5?] in Thessaliam descendit—ad bellum secum adversus Aetolos capessendum incitari posse homines credebat —et relicto ad fauces Thessaliae Perseo cum quattuor milibus armatorum ad arcendos aditu Aetolos, [6?] ipse, priusquam maioribus occuparetur rebus, in Macedoniam atque inde in Thraciam exercitum ac Maedos duxit. [7] incurrere ea gens in Macedoniam solita erat, ubi regem occupatum externo bello ac sine praesidio esse regnum sensisset. [8] ad frangendas igitur vires⁴ gentis simul⁵ vastare agros et urbem Iamphorynnam, caput arcemque Maedicae, oppugnare coepit. [9] Scopas ubi profectum in Thraciam regem occupatumque ibi bello audivit, armata omni iuventute Aetolorum bellum inferre Acarnaniae parat. [10] adversus quos Acarnanum gens, et viribus impar et iam Oeniadas Nasumque amissa⁶ cernens Romanaque insuper arma ingruere, ira magis instruit quam consilio bellum. [11] coniugibus liberisque et senioribus super sexaginta annos in propinquam Epirum missis, ab quindecim ad sexaginta annos [p. 98] coniurant nisi victores se non redituros: [12] qui victus⁷ acie excessisset, eum ne quis urbe, tecto, mensa, lare reciperet, diram exsecrationem in popularis, obtestationem quam sanctissimam potuerunt adversus hospites composuerunt; [13] precatique simul Epirotas sunt ut, qui suorum in acie cecidissent, eos uno tumulo contegerent, adfigerentque⁸ humatis titulum: [14] “hic siti sunt Acarnanes, qui adversus vim atque iniuriam Aetolorum pro patria pugnantes mortem occubuerunt.”⁹ [15] per haec incitatis animis castra in extremis finibus suis obvia hosti posuerunt. nuntiis ad Philippum missis, quanto res in discrimine esset, omittere Philippum id quod in manibus erat coegerunt bellum, Iamphorynna per deditionem recepta et prospero alio successu rerum. [16] Aetolorum impetum tardaverat primo coniurationis fama Acarnanicae; deinde auditus Philippi adventus regredi etiam in intimos coegit fines. [17] nec Philippus, quamquam, ne opprimerentur Acarnanes, itineribus magnis ierat, ultra Dium est progressus. inde, cum audisset reditum Aetolorum ex Acarnania, et ipse Pellam rediit.