Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
39. consules profecti ab urbe, prior Sp. Carvilius, cui veteres legiones quas M. Atilius superioris
anni consul in agro Interamnati reliquerat decretae
erant.
[2]
cum eis in Samnium profectus, dum hostes
operati superstitionibus concilia secreta agunt, Amiternum oppidum de Samnitibus vi cepit.
[3]
caesa ibi
milia hominum duo ferme atque octingenti, capta
quattuor milia ducenti septuaginta.
[4]
Papirius novo
exercitu—ita enim decretum erat—scripto Duroniam
urbem expugnavit; minus quam collega cepit hominum, plus aliquanto occidit; praeda opulenta utrobique est parta.
[5]
inde pervagati Samnium consules,
maxime depopulato Atinate agro, Carvilius ad Cominium, Papirius ad Aquiloniam, ubi summa rei Samnitium erat, pervenit.
[6]
ibi aliquamdiu nec cessatum
ab armis est neque naviter pugnatum; lacessendo
quietos, resistentibus cedendo comminandoque magis
[p. 510]
quam inferendo pugnam dies absumebatur.1
[7]
quodcumque2 inciperetur remittereturque, omnium rerum etiam parvarum eventus perferebatur inde in3 altera Romana castra, quae viginti milium spatio aberant, et absentis collegae consilia omnibus gerendis intererant rebus, intentiorque Carvilius, quo in maiore4 discrimine res vertebatur, in Aquiloniam quam ad Cominium, quod obsidebat, erat.
[8]
L. Papirius, iam per omnia ad dimicandum satis
paratus, nuntium ad collegam mittit sibi in animo
esse postero die,
[9?]
si per auspicia liceret, confligere
cum hoste; opus esse et illum quanta maxima vi
posset Cominium oppugnare, ne quid laxamenti sit
Samnitibus ad subsidia Aquiloniam mittenda.
[10]
diem
ad proficiscendum nuntius habuit; nocte rediit,
approbare collegam consulta referens.
[11]
Papirius
nuntio misso extemplo contionem habuit; multa
de universo genere belli, multa de praesenti hostium
apparatu, vana magis specie quam efficaci ad eventum, disseruit:
[12]
non enim cristas volnera facere,
et per picta atque aurata scuta transire Romanum
pilum, et candore tunicarum fulgentem aciem, ubi
res ferro geratur, cruentari.
[13]
auream olim atque
argenteam Samnitium aciem a parente suo occidione occisam spoliaque ea honestiora victori hosti
quam ipsis arma fuisse.
[14]
datum hoc forsan nomini
familiaeque suae, ut adversus maximos conatus
Samnitium opponerentur duces spoliaque ea referrent quae insignia publicis etiam locis decorandis
[p. 512]
essent.
[15]
deos immortales adesse propter totiens5 petita foedera, totiens rupta;
[16]
si6 qua coniectura mentis divinae sit, nulli unquam exercitui fuisse infestiores quam qui nefando sacro mixta hominum pecudumque caede respersus, ancipiti deum
irae devotus, hinc foederum cum Romanis ictorum
testes deos,
[17]
hinc iuris iurandi adversus foedera
suscepti exsecrationes horrens, invitus iuraverit,
oderit sacramentum, uno tempore deos cives hostes
metuat.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.