This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Table of Contents:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
62.
[209]
genus autem hoc
orationis neque totum adsumendum est ad causas forensis
neque omnino repudiandum, si enim semper utare, cum
satietatem adfert tum quale sit etiam ab imperitis agnosci-
[p. 2069]
tur; detrahit praeterea actionis dolorem, aufert humanum
sensum auditoris1, tollit funditus veritatem et fidem.
Sed quoniam adhibenda non numquam est, primum
videndum est quo loco, deinde quam diu retinenda sit, tum
quot modis commutanda.
[210]
adhibenda est igitur numerosa
oratio, si aut laudandum est aliquid ornatius, ut2 nos in
accusationis secundo de Siciliae laude diximus, ut in senatu
de consulatu meo3, aut exponenda narratio, quae plus dignitatis desiderat4 quam doloris, ut in quarto accusationis de
Hennensi Cerere, de Segestana Diana, de Syracusarum situ
diximus. Saepe etiam in amplificanda re concessu omnium
funditur numerose et volubiliter oratio. Id nos fortasse
non perfecimus, conati quidem saepissime sumus; quod
plurimis locis perorationes nostrae voluisse nos atque animo
contendisse declarant. Id autem tum valet cum is qui
audit ab oratore iam obsessus est ac tenetur. Non enim id
agit ut insidietur et observet, sed iam favet processumque
vult dicendique vim admirans non anquirit5 quid reprehendat6.
[211]
haec autem forma retinenda non diu est, nec dico7 in per-
oratione, quam ipsam includit8, sed in orationis reliquis
partibus. Nam cum sis eis locis usus quibus ostendi licere9,
transferenda tota dictio est ad illa quae nescio cur, cum
Graeci κόμματα et κῶλα nominent, nos non recte incisa et
membra dicamus. Neque enim esse possunt rebus ignotis
nota nomina, sed cum verba aut suavitatis aut inopiae causa
transferre soleamus, in omnibus hoc fit artibus, ut, cum id
appellandum sit quod propter rerum ignorationem ipsarum
[p. 2070]
nullum habuerit ante nomen, necessitas cogat10 aut novum
facere verbum aut a simili mutuari.
1 auditoris Heerdegen:actoris FO: auctoris PM
2 ut vulg.: aut L
3 meo L: secl. non nulli: nostro alii
4 desiderat L: desideret Ernesti
5 anquirit codd. dett.: adquirit FPM:ac- quirat O1: acquirit O2
6 reprehendat vulg.: prehendat OM: prendat FP
7 nec dico L: non dico Sauppe
8 quam ipsam includit Beier: quam ipse includit L: qua in ipsa includitur Stangl:in quam ipsam includitur Bake: quam ipsa finis includit Schütz
9 licere vulg.:liceret L
10 cogat vulg.: cogit L
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Rhetorica, Tomus II. A. S. Wilkins. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1911. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The Mellon Foundation provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.