This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Table of Contents:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
24. unum aberit, quod quartum numerat Theophrastus
in orationis laudibus: ornatum1 illud, suave et
adfluens. Acutae crebraeque sententiae ponentur et nescio
unde ex abdito erutae; ac—quod2 in hoc oratore3 dominabitur—verecundus erit usus oratoriae quasi supellectilis.
[80]
supellex est enim quodam modo nostra, quae est in ornamentis,
alia rerum alia verborum. Ornatus autem verborum
duplex4: unus simplicium alter conlocatorum. Simplex probatur
in propriis usitatisque verbis, quod aut optime sonat
aut rem maxime explanat5; in alienis aut translatum et
factum6 aliunde ut mutuo, aut factum ab ipso ac novum7
aut priscum et inusitatum; sed etiam inusitata8 ac prisca
sunt in propriis, nisi quod raro utimur.
[81]
conlocata autem
verba habent ornatum, si aliquid concinnitatis efficiunt,
quod verbis mutatis non maneat manente sententia; nam
sententiarum ornamenta quae permanent, etiam si verba
mutaveris, sunt illa quidem permulta, sed quae emineant
pauciora.
ergo ille tenuis orator, modo sit elegans, nec in faciendis
[p. 2026]
verbis erit audax et in transferendis verecundus et parcus et
in priscis in reliquisque9 ornamentis et verborum et sententiarum
demissior; ea10 translatione fortasse crebrior, qua frequentissime
sermo omnis utitur non modo urbanorum, sed
etiam rusticorum: si quidem est eorum gemmare vitis, sitire11
agros, laetas esse segetes, luxuriosa frumenta.
[82]
nihil horum
parum audacter, sed aut simile est illi unde transferas, aut
si res suum nullum habet nomen, docendi causa sumptum,
non ludendi videtur. Hoc ornamento liberius paulo quam
ceteris utetur hic summissus, nec tam licenter tamen quam
si genere dicendi uteretur amplissimo;
1 ornatus L: ornamentum Tulich. Lambinus etc.: moratum Bake
2 ac quod Friedrich: idque Moser: atque L
3 oratore L: orator maluit Manutius
4 orn. autem verborum duplex vulg.: ornatus autem duplex L: verborum orn. autem duplex Stangl
5 sonat... explanat L: sonant... explanant codd. dett.
6 et factum Schüts: aut factum L: ac sumptum Lambinus
7 ac novum Schüts: aut novum L: ut novum Lambinus
8 inusitatum ... inusitata codd. dett.: usit.... usit. L
9 in reliquisque Reid: parcus in priscis edd. plurimi
10 ea add. Heerdegen
11 sitire F2 cum Quint. viii. 6. 6 et Non.: scire F1O1P1: lascivire MO2P2 d
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Rhetorica, Tomus II. A. S. Wilkins. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1911. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The Mellon Foundation provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.