Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
[10]
Omnis res, quae habet in se positam in dictione ac
disceptatione aliquam controversiam, aut facti aut no-
minis aut generis aut actionis continet quaestionem.
eam igitur quaestionem, ex qua causa nascitur, consti-
tutionem appellamus. constitutio est prima conflictio
causarum ex depulsione intentionis profecta, hoc
modo: ‘fecisti:’ ‘non feci’ aut ‘iure feci.’ cum facti con-
troversia est, quoniam coniecturis causa firmatur, con-
stitutio coniecturalis appellatur. cum autem nominis,
quia vis vocabuli definienda verbis est, constitutio de-
finitiva nominatur. cum vero, qualis res sit, quaeritur,
quia et de vi et de genere negotii controversia est, con-
stitutio generalis vocatur. at cum causa ex eo pendet,
quia non aut is agere videtur, quem oportet, aut non
cum eo, quicum oportet, aut non apud quos, quo tem-
pore, qua lege, quo crimine, qua poena oportet, transla-
tiva dicitur constitutio, quia actio translationis et com-
mutationis indigere videtur. atque harum aliquam in
omne causae genus incidere necesse est; nam in quam
rem non inciderit, in ea nihil esse poterit controversiae.
quare eam ne causam quidem convenit putari.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.