T. Maccius Plautus, Rudens
F. Leo, Ed.

Gripvs

Numquam edepol hodie ad vesperum Gripum inspicietis vivom,

nisi vidulus mihi redditur.

Labr.
Perii, cum mentionem

fieri audio usquam viduli ... quasi palo pectus tundat.

Grip.

Istic scelestus liber est: ego qui in mari prehendi

5reti atque excepi vidulum, ei dáre negatis quicquam.

Labr.

Pro di immortales, suo mihi hic sermone arrexit aures.

Grip.

Cubitum hercle longis litteris signabo iam usquequaque,

si quis perdiderit vidulum cum auro atque argento multo,

ad Gripum ut veniat. non feretis istum, ut postulatis.

Labr.

10Meum hercle illic homo vidulum scit quí habet, ut ego opinor.

adeundus mihi illic est homo. di, quaeso, subvenite.

Grip.

Quid me intro revocas? hoc volo hic ante ostium extergere.

nam hoc quidem pol e robigine, non est e ferro factum,

ita quanto magis extergeo, rutilum atque tenuius fit.

15† nam quidem hoc venenatumst verum: ita in manibus consenescit.

L.

Adulescens, salve.

G.
Di te ament cum inraso capite.

L.
Quid fit?

G.

Verum extergetur.

L.
Vt vales?

G.
Quid tu? num medicus, quaeso, es?

Labr.

Immo edepol una littera plus sum quam medicus.

Grip.
Tum tu

mendicus es?

Labr.
Tetigisti acu.

Grip.
Videtur digna forma.

20sed quid tibi est?

Labr.
Hac proxima nocte in marí elavi.

confracta est navis, perdidi quidquid erat miser ibi omne.

Grip.

Quid perdidisti?

Labr.
Vidulum cum auro atque argento multo.

Grip.

Ecquid meministi, in vidulo qui periit quid ibi infuerit?

Labr.

Quid refert, qui periit tamen? sine hoc, áliud fabulemur.

Grip.

25Quid si ego sciam qui invenerit? volo ex te scire signa.

Labr.

Nummi octingenti aúrei in marsuppio infuerunt,

praeterea centum minaria Philippa ín pasceolo sorsus.

Grip.

Magna hercle praedast, largiter mercedis indipiscar;

di homines respiciunt: bené ego hinc praedatus ibo.

30profecto húius est vidulus. perge alia tu expedire.

Labr.

Talentum argenti commodum magnum inerat in crumina,

praeterea sinus, cantharus, epichysis, gaulus, cyathus.

Grip.

Papae, divitias tu quidém habuisti luculentas.

Labr.

Miserum istuc verbum et pessimum est, habuisse, et nihil habere.

Grip.

35Quid dare velis, qui istaec tibi investiget indicetque?

eloquere propere celeriter.

Labr.
Nummos trecentos.

Grip.
Tricas.

L.

Quadringéntos.

G.
Tramas putidas.

L.
Quingentos.

G.
Cassam glandem.

Labr.

Sescentos.

Grip.
Curculiunculos minutos fabulare.

Labr.

Dabo séptingentos.

Grip.
Os calet tibi, nunc id frigefactas.

Labr.

40Millé dabo nummum.

Grip.
Somnias.

Labr.
Nihil addo.

Grip.
Abi igitur.

Labr.
Audi:

si hercle abiero hinc, hic non ero. vin centum et mille?

Grip.
Dormis.

Labr.

Eloquere quantum postules.

Grip.
Quo nihil invitus addas:

talentum magnum. non potest triobolum hinc abesse.

proin tú vel aias vel neges.

Labr.
Quid istíc? necessum est, video:

45dabitur talentum.

Grip.
Accede dum huc: Venus haec volo adroget te.

Labr.

Quod tibi libet id mi impera.

Grip.
Tange aram hanc Veneris.

Labr.
Tango.

G.

Per Venerem hanc iurandum est tibi.

L.
Quid iurem?

G.
Quod iubebo.

Labr.

Praei vérbis quidvis. íd quod domi est, numquam ulli supplicabo.

G.

Tene aram hanc.

L.
Teneo.

C.
Deiera te mi argentum daturum

50eodém die, tui viduli ubi sis potitus.

Labr.
Fiat.

Grip.

Venus Cýrenensis, testem te testor mihi,

si vidulum illum, quém ego in navi perdidi,

cum auro atque argento salvom investigavero

isque in potestatem meam pervenerit,

55tum ego húic Gripo, ínquito, et me tangito—

Labr.

Tum ego húic Gripo (dico, Venus, ut tu audias)

talentum argenti magnum continuo dabo.

Grip.

Si quid fraudassis, dic ut te in quaestu tuo

Venus eradicet, caput atque aetatem tuam.

60tecum hoc habeto tamen, ubi iuraveris.

Labr.

Illaec advorsum si quid peccasso, Venus,

veneror te ut omnes miseri lenones sient.

Grip.

Tamen fíet, etsi tu fidem servaveris.

tu hic opperire, iam ego faxo exibit senex;

65eum tú continuo vidulum reposcito.—

Labr.

Si maxime mi illum reddiderit vidulum,

non ego illi hodie debeo triobolum.

meus arbitratust, lingua quod iuret mea.

sed conticiscam: eccum exit et ducit senem.