T. Maccius Plautus, Rudens
F. Leo, Ed.

Plesidippvs

Et vos a vestris abduxi negotiis

neque id processit qua vos duxi gratia,

neque quivi ad portum lenonem prehendere.

sed mea desidia spem deserere nolui:

5eo vós, amici, detinui diutius.

nunc huc ad Veneris fanum venio visere,

ubi rem divinam se facturum dixerat.

Scep.

Si sapiam, hoc quod me mactat concinnem lutum.

Ples.

Prope me hic nescio quis loquitur.

Daemones
Heus, Sceparnio.

Scep.

10Qui nominat me?

Daem.
Qui pro te argentum dedit.

Scep.

Quasi me tuom esse servom dicas, Daemones.

Daem.

Luto usust multo, multam terram confode.

villam integundam intellego totam mihi,

nam nunc perlucet ea quam cribrum crebrius.

Ples.

15Pater salveto, ámboque adeo.

Daem.
Salvos sis.

Scep.

Sed utrum tu masne an femina es, qui illum patrem

voces?

Pl.
Vir sum equidem.

Sc.
Quaere vir porro patrem.

Daem.

Filiolam ego unam hábui, eam unam perdidi.

virile sexus numquam ullum habui.

Ples.
At di dabunt.

Scep.

20Tibi quidem hercle, quisquis es, magnum malum,

qui oratione nos hic occupatos occupes.

Ples.

Isticine vos habitatis?

Scep.
Quid tu id quaeritas?

quon furatum mox venias, vestigas loca?

Ples.

Peculiosum esse addecet servom et probum,

25quem ero praesente † praetereat oratio

aut qui inclementer dicat homini libero.

Scep.

Et impudicum et impudentem hominem addecet

molestum ultro advenire ad alienam domum,

cui debeatur nil.

Daem.
Tace, Sceparnio.

30quid opust, adulescens?

Ples.
Istic infortunium,

qui praefestinet, ubi erus adsit, praeloqui.

sed nisi molestumst, paucis percontarier

volo ego ex te.

Daem.
Dabitur opera, atque in negotio.

Scep.

Quin tu in paludem is exicasque harundinem,

35qui pertegamus villam, dum sudumst?

Daem.
Tace.

tu si quid opus est dice.

Ples.
Dic quod te rogo,

ecquem tu hic hominem crispum, incanum videris,

malum, periurum, palpatorem—

Daem.
Plurimos,

nam ego propter eius modi viros vivo miser.

Ples.

40Hic dico, in fanum Veneris qui mulierculas

duas sécum adduxit, quique adornaret sibi

ut rem divinam faciat, aut hodie aut heri.

Daem.

Non hercle, adulescens, iam hos dies complusculos

quemquam istic vidi sacruficare, neque potest

45clam me esse si qui sacruficat: semper petunt

aquam hinc aut ignem aut vascula aut cultrum aut veru

aut aulam extarem, aut aliquid—quid verbis opust?

Veneri paravi vasa et puteum, non mihi.

nunc intervallum iam hos dies multos fuit.

Ples.

50Vt verba praehibes, me periisse praedicas.

Daem.

Mea quidem hercle causa salvos sis licet.

Scep.

Heus tu, qui fana ventris causa circumis,

iubere meliust prandium ornari domi.

Daem.

Fortasse tu huc vocatus es ad prandium,

55ille quí vocavit nullus venit?

Ples.
Admodum.

Scep.

Nullumst periclum te hinc ire inpransum domum:

Cererem te meliust quam Venerem sectarier:

amori haec curat; tritico curat Ceres.

Ples.

Deludificavit me illic homo indignis modis.

Daem.

60Pro di immortales, quid illuc est, Sceparnio,

hominum secundum litus?

Scep.
Vt mea est opinio,

propter viam illi sunt vocati ad prandium.

Daem.

Qui?

Scep.
Quia post cenam, credo, laverunt heri.

Daem.

Confracta navis in mari est illis.

Scep.
Ita est.

65at hercle nobis villa in terra et tegulae.

Daem.
Hui,

homunculi quanti estis. eiecti ut natant.

Ples.

Vbi sunt i homines, obsecro?

Daem.
Hac ad dexteram

(viden?) secundum litus.

Ples.
Video. sequimini.

utinam is sit quém ego quaero, vir sacerrimus.

70valete.—

Scep.
Si non moneas, nosmet meminimus.

sed, o Palaemon, sancte Neptuni comes,

qui Herculis socius esse diceris,†

quod facinus video.

Daem.
Quid vides?

Scep.
Mulierculas

video sedentis in scapha solas duas.

75ut adflictantur miserae. euge euge, perbene,

ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

nequé gubernator umquam potuit rectius.

non vidisse undas me maioris censeo.

salvae sunt, si illos fluctus devitaverint.

80nunc, nunc periclumst. unda eiecit alteram.

at in vadost, iam facile enabit. eugepae,

viden alteram illam ut fluctus eiecit foras?

surrexit, horsum se capessit. salva res.

desiluit haec autem altera in terram e scapha.

85ut prae timore in genua in undas concidit.

salvast, evasit ex aqua. iam in litore est.

sed dextrovorsum avorsa it in malam crucem.

hem, errabit illaec hodie.

Daem.
Quid id refert tua?

Scep.

Si ad saxum quo capessit, ea deorsum cadit,

90errationis fecerit compendium.

Daem.

Si tu de illarum cenaturus vesperi es,

illis curandum censeo, Sceparnio,

si apud me essurus, mihi darí operam volo.

Scep.

Bonum aequomque oras.

Daem.
Sequere me hac ergo.—

Scep.
Sequor.—